Bilim insanları, yıldız oluşumunun son 10 milyar yılda dramatik biçimde azaldığını ve evrenin giderek “soğuyan” bir döneme girdiğini ortaya koydu. Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait Euclid ve Herschel teleskoplarının verileriyle yapılan kapsamlı araştırma, evrenin artık eskisi kadar aktif olmadığını doğruladı.
175 araştırmacının katıldığı uluslararası çalışma, 2,6 milyon galaksinin kızılötesi ışımasını analiz ederek yıldız tozunun sıcaklığını ölçtü. Sonuçlara göre galaksiler, son 10 milyar yılda ortalama 10 Kelvin kadar soğudu. Bu da yeni yıldızların doğum oranının hızla azaldığını gösteriyor.
“Evren artık daha sessiz bir dönemine giriyor” diyen Britanya Kolombiyası Üniversitesi’nden kozmolog Douglas Scott, “Yıldız oluşumunun zirve dönemini çoktan geride bıraktık. Artık galaksiler daha az toz içeriyor ve daha az enerji yayıyor” ifadelerini kullandı. 
Araştırma, Astronomy and Astrophysics dergisine sunuldu ve hakem değerlendirmesi sürecinde.
Evrenin büyük haritası
ESA’nın Euclid teleskobu, daha önce yayımladığı ilk veri setinde 26 milyon galaksiyi gözlemlemişti. Yeni analizde bu veriler, 2009-2013 yıllarında görev yapan Herschel Uzay Gözlemevi arşivleriyle birleştirildi. Euclid görünür ışığı, Herschel ise uzak kızılötesi ışığı inceledi. Bu iki veri setinin birleşmesiyle, yıldız tozlarının farklı dalga boylarındaki ısı değişimleri ilk kez bu kadar hassas biçimde ölçüldü.
Araştırma ekibinden Ryley Hill, “Bu büyüklükte bir veri örneklemiyle, evrenin soğuma sürecine dair şimdiye kadar en güvenilir tahminleri elde ettik” dedi.
Tozdan gelen yaşam ve sessizleşen galaksiler
Yıldız tozu, yıldızların doğum ve ölüm döngüsünde temel rol oynuyor. Gaz ve toz bulutları çöktüğünde yeni yıldızlar doğuyor; bu yıldızlar süpernova olarak patladığında ise çevrelerine yeni tozlar saçıyor. Ancak zamanla galaksiler, yıldız doğumunu besleyen bu gaz ve toz kaynaklarını kaybediyor.
Süper kütleli kara deliklerin etkisi, galaksi çarpışmaları ve gaz kaybı, bu süreci hızlandırarak galaksileri “ölü” hale getiriyor. Yeni yıldız oluşumları durduğunda, galaksiler yalnızca var olan yaşlı yıldızların ışığıyla aydınlanmaya devam ediyor.
Bilim insanlarına göre, evren uzun vadede bu “kozmik sönümlenme” dönemine tamamen girecek. Yine de bu süreç çok yavaş ilerliyor: Güneş’in yakıtını tüketip sönmesi, Samanyolu’nun yıldız doğumunu durdurmasından çok önce yaşanacak.
Kısacası, evren artık gençlik çağını geride bırakıyor — ve yavaş yavaş karanlığa doğru yol alıyor.
