ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS), dünyanın en aktif yanardağlarından biri olan Kilauea Yanardağı’nda büyük bir patlamanın an meselesi olduğunu bildirdi. Hawaii Yanardağ Gözlemevi’nden yapılan açıklamaya göre, “yüksek lav püskürmeleri” cuma ile salı günleri arasında herhangi bir anda başlayabilir.
Bilim insanları, son günlerde artan lav ışıması, gaz çıkışı ve lav sıçramalarının volkanın yeni bir patlama evresine girdiğine işaret ettiğini belirtti. Bu yeni sürecin “36. epizot” olarak adlandırıldığı açıklandı. Başlangıçta patlamanın daha erken olacağı tahmin edilmişti, ancak zirvedeki gaz hareketliliğinin artması nedeniyle olası tarih aralığı genişletildi.
Önceki patlama 460 metreye ulaşmıştı
USGS verilerine göre, 35. epizot olarak kayıtlara geçen son büyük patlama 17 Ekim gecesi başlamış ve birkaç saat içinde sona ermişti. O dönemde güneydeki ventten püsküren lavlar 460 metreye, kuzeydeki ventten çıkanlar ise 335 metreye kadar yükselmişti. Yaklaşık 13 milyon metreküp lav püskürmüş, saniyede ortalama 500 metreküp lav çıkışı gerçekleşmişti. Bu olay, 2024 Aralık’ta başlayan mevcut faaliyet döneminin en güçlü püskürmesi olarak kayıtlara geçmişti. 
1980’lerden beri görülmeyen hareketlilik
USGS, Kilauea’daki mevcut lav hareketliliğinin, 1983-1986 yıllarındaki patlamalardan bu yana en yüksek seviye olduğunu bildirdi. Son günlerde zirvede kaydedilen sismik dalgalanmaların, magmanın yüzeye yaklaşarak dolup boşaldığı evrelerle uyumlu olduğu belirtildi. Bilim insanları, perşembe sabahı itibarıyla titreşim modelinde dikkat çekici bir değişim gözlendiğini aktardı.
Turuncu kodlu alarm verildi
USGS, olası bir patlamanın “yakın veya başlamış” olabileceğini belirterek “turuncu kodlu” uyarı yayımladı. Yetkililer, kül miktarının sınırlı olmasına rağmen yüksek seviyede volkanik gaz salınımının ciddi sağlık ve çevresel riskler oluşturabileceğini vurguladı.
Lav fışkırmaları sırasında oluşan ve “Pele’nin saçı” olarak bilinen ince cam liflerinin rüzgarla 16 kilometreye kadar taşınabileceği ifade edildi. Bu parçacıkların, geçmişte olduğu gibi Hawaii Volkanları Ulusal Parkı’nın batısındaki 11 numaralı otoyol çevresine kadar ulaştığı belirtildi.
Yetkililer, bölge sakinlerinin dikkatli olması ve hava kalitesini düzenli olarak takip etmesi gerektiğini hatırlattı. Bilim insanları, “Kilauea yeniden uyanıyor, ancak bu kez sürecin ne kadar süreceğini kestirmek güç” değerlendirmesinde bulundu.
